Aktualności
Nowy sposób ochrony brzegów przed falami morskimi opatentowany przez Akademię Morską w Szczecinie.
- Post 20 listopad 2013
- Odsłony: 4577
Morskie fale powodują postępującą erozję brzegów. Można się przed nimi chronić w sposób bierny usypując falochrony i wały. Można jednak to robić też czynnie korzystając z pomysłu badaczy z Akademii Morskiej w Szczecinie.
Spacer brzegiem morza, piękna sceneria, a tu... betonowy falochron. Wszyscy chyba przywykli już do takiego widoku, ale okazuje się, że może być inaczej! Ładniej, bardziej ekologicznie i taniej. No i skutecznie. Pomysł na nowy sposób ochrony brzegów przed falami morskimi ma Akademia Morska w Szczecinie, której projekt – dofinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju – opracował dr inż. Zenon Grządziel.
Zagrożone klify
Ochrona morskich brzegów to istotny problem, jeśli zdamy sobie sprawę, że w ostatnich latach – na skutek zmian klimatu – obserwujemy wzrost siły, czasu trwania i częstości sztormów oraz podnoszenie się poziomu wód morskich. Według Instytutu Budownictwa Wodnego PAN każdego roku fale sztormowe zabierają około 34 ha terytorium naszego kraju. Dotyczy to szczególnie wysokich, stromych wybrzeży klifowych, których mamy w Polsce około 50 km. Są one podatne na erozję, ponieważ składają się głównie z glin zwałowych i piasku.
Jednym z najbardziej widowiskowych przykładów abrazji klifu jest cofanie się brzegu w Jastrzębiej Górze, sięgające średnio 1,6 m rocznie. Wynika to zarówno z przyczyn naturalnych, jak i coraz większej presji człowieka na środowisko. Klif, zbudowany głównie z mieszaniny osadów ilastych, glin i piasków, tworzy brzeg o stromym, wysokim stoku zwróconym w kierunku morza, wyjątkowo podatny na erozję powodowaną uderzeniami na jego stopę fal sztormowych. Do dewastacji brzegu przyczynia się też działalność człowieka: istniejąca w sąsiedztwie klifu zabudowa i nieszczelny system kanalizacji.
Dane z ostatniego stulecia pokazują, że na polskim wybrzeżu erozja zachodzi najszybciej w jego środkowej części – na linii Darłowo-Jarosławiec-Ustka. Tu tempo erozji w ostatnim stuleciu wynosiło około 1,5 m na rok. To bardzo dużo. Dla porównania, w części nasadowej Półwyspu Helskiego sięgało ono około 66 cm rocznie, a na innych odcinkach wahało się od 20 cm do ok. 0,5 m.
Istnieją jednak również miejsca, gdzie sytuacja jest odwrotna, tzw. brzegi akumulacyjne, takie na których brzegu przyrasta. Znajdują się one przede wszystkim w rejonie Zatoki Pomorskiej, Mierzei Łebskiej, Mierzei Wiślanej oraz wybrzeża Półwyspu Helskiego od strony otwartego morza.
Fale przeciw falom
Jak zadbać o ginące plaże? Można, jak do tej pory, budując betonowe falochrony, usypując wały z betonu lub kamieni – to ochrona bierna. Można też nowocześnie: tłumiąc morskie fale energią ich samych, zanim jeszcze dotrą one do brzegu. Jak?
Urządzenie tłumiące zbudowane jest z wielu ustawionych pionowo i połączonych ze sobą, w określonych odległościach, elementów. To one hamują falowanie wody. Ciężar urządzenia jest znacznie mniejszy od jego siły wyporu. Cała konstrukcja zanurzona jest w wodzie i utrzymywana w miejscu za pomocą lin przymocowanych do dna. Składowe poziome sił powodowanych falowaniem wody kompensują się na tych elementach urządzenia, których wzajemna odległość w kierunku falowania jest równa połowie długości fali. W efekcie, dzięki procesowi kompensacji sił z jednoczesnym rozpraszaniem energii, następuje zmniejszenie wysokości fal.
Czy to działa? Badania zaprojektowane przez Akademię Morską w Szczecinie zostały doświadczalnie zrealizowane w basenie modelowym Centrum Techniki Okrętowej w Gdańsku. Potwierdziła się tu skuteczność konstrukcji, która została opatentowana. Być może dzięki temu wynalazkowi, z polskich plaż znikną kiedyś zwały beto- nu. Obniżą się też koszty utrzymania brzegów w stanie umożliwiającym eksponowanie walorów turystycznych i rekreacyjnych gmin nadmorskich.
Wartość projektu: 989 700,00 PLN
Źródło: gospodarkamorska.pl
Udostępnij na:
Komentarze