29marzec2024     ISSN 2392-1684

Cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego i Ofiar Terroru we Władysławowie

00-DSC 2336-nb

Wjeżdżając do Władysławowa ulicą Gdańską, od strony Pucka, krótko po minięciu tablicy z nazwą miasta, po prawej stronie drogi znajduje się stacja „Orlenu” i kilka baraczków z jakimś handlem i myjnią bezdotykową, po lewej zaś rośnie grupa wysokich drzew. Turysta w ogóle nie kojarzy tego miejsca z Władysławowem, za stacją znów są pola i łąki, miasto zaczyna się dużo dalej. Tutaj uzupełnia się co najwyżej paliwo lub robi krótką przerwę, by w „orlenowym” bistro wypić kawę lub kupić czteropak czegoś innego.

Jeszcze nigdy nie widziałem, by ktokolwiek rzucił okiem na drugą stronę ulicy, na samotną, nieoczekiwaną w tym miejscu grupę drzew, ukrywającą trudno dostępny mały parking i krzywą tablicę informacyjną.

To jest właśnie to miejsce, które w połowie lat 60-tych miasto przeznaczyło na poświęcony „bohaterom, męczennikom, obrońcom Ziemi Kaszubskiej 1939” cmentarz. Wówczas było to jeszcze dalej od miasta, praktycznie na zupełnym wygwizdowie.

Cmentarz ufundowali w czynie społecznym mieszkańcy. „...We wrześniu 1939 żołdacy Wehrmachtu w odwet za poniesione straty w walkach zamordowali pod pretekstem współdzialania z żołnierzami Wojska Polskiego 29 obywateli Władysławowa i okolicznych wsi. W 1965 roku zwłoki pomordowanych zostaly ekshumowane z miejsc pierwotnego pochowania i złożone we wspólnej mogile na tym cmentarzu...” - głosi napis na wspomnianej już krzywej tablicy.

Projekt urządzenia cmentarza wykonał mgr Hubert Cieplinski, architekt, tablicę pamiątkową odsłonięto 10 września 1966.

Zaraz przy wejściu, po lewej stronie znajduje się kamienna tablica z nazwiskami 27 cywilnych ofiar terroru. Na podobnej tablicy po prawej wyryte są nazwiska 17 poległych marynarzy i żołnierzy, w większości z Batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza "Hel" i z Morskiego Dywizjonu Lotniczego.

Za sześcioma rzędami jednakowych kamiennych krzyży, stojących w szeregach po pięć, po obu stronach głównej ścieżki, umiejscowiony jest centralny pomnik, a w głębi cmentarza, pod samym płotem jest jeszcze 13 zbiorowych mogił ze szczątkami kolejnych 52 osób. Czternasta mogiła poświęcona jest pamięci marynarzy i rybaków, którzy zginęli na morzach i oceanach świata.

Dzisiaj Cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego i Ofiar Terroru we Władysławowie (bo taka jest jego oficjalna nazwa) zalicza się do cmentarzy wojennych, a patronat nad nim sprawuje Urząd Miasta.

Jeśli będziecie kiedyś tędy przejeżdżali, zatrzymajcie się na chwilę i oddajcie cześć ofiarom terroru. Wszystkim ofiarom, ale przede wszystkim ofiarom cywilnym, bezbronnym mężczyznom, kobietom i dzieciom. Tym, którzy zginęli tutaj i tym, którzy giną nadal - dziś, teraz, właśnie w tej chwili.


© Antoni Dubowicz 2014

Udostępnij na:

Submit to FacebookSubmit to Twitter

Komentarze  

0 #1 Damroka 2015-01-19 11:01
W informacjach o tym miejscu zawsze podana jest dodatkowa, w nawiasach - cmentarz choleryczny. Moze ktos wie dlaczego?
Cytować

Dodaj komentarz

Kod antyspamowy
Odśwież

Przeczytaj również: