20kwiecień2024 ISSN 2392-1684

: Post 06 maj 2013; Odsłony: 4890

0 DSC 0721-nb

Wszyscy znamy „Szkołę pod Żaglami” kapitana Krzysztofa Baranowskiego. Rejsy z młodzieżową załogą na „Pogorii” czy "Fryderyku Chopinie stały się już legendą, a dla co poniektórych nawet największą życiową przygodą.

Ale jaki to ma związek z norweskim „Sørlandetem”, który gościł w Gdyni w kwietniu 2011 roku? Posłuchajcie:

Ta wizyta była wyjątkową gratką, bo i statek jest wyjatkowy. Zbudowana w 1927 roku przez Høivold Mekaniske Verksted w Kristiansand trzymasztowa fregata „Sørlandet” to najstarszy wciąż aktywny „windjammer” na świecie! Mimo, iż sporo mniejszy od stojącego kilkadziesiąt metrów dalej „Daru Pomorza”, norweski żaglowiec przypomina go pod wieloma względami. Podobnie jak „Dar”, zbudowany został jako statek szkolny marynarki handlowej, a sumę na jego budowę również zebrano ze składek społeczeństwa.

W 1933 roku „Sørlandet” wyruszył w wielki rejs na Wystawę Światową w Chicago. Był to pierwszy rejs norweskiego statku szkolnego na drugą stronę Atlantyku.

Czas wojny był dla niego niełaskawy. Zagarnięty w 1940 roku przez Niemców i wysłany do Kirkenes w północnej Norwegii, podczas alianckiego nalotu został trafiony bombą i zatonął. Wydobyty przez Kriegsmarine, resztę wojny spędził, roztaklowany i ogołocony z osprzętu, jako pływający magazyn wyposażenia łodzi podwodnych. Ale ocalał, choć w bardzo marnej kondycji. Po przeprowadzonym w Kristianssand remoncie powrócił do zadań szkoleniowych, które pełnił przez następne dwa dziesięciolecia. Aż do 1958 roku, kiedy dopiero zainstalowano na nim silnik i śrubę, był on rasowym, „czystym” żaglowcem.

Koniec służby dopadł go w 1974 roku w Arendal. Stał tam na kotwicy przez trzy lata, przejściowo zainteresowała się nim firma armatorska Skjelbred, aż w 1981 zakupiła go organizacja "Stiftelsen Fullriggern Sørlandet" z Kristiansand. Statek znów zaczął pływać, w sezonie letnim po wodach Morza Północnego, a w zimowym wyruszał na Karaiby, oferując chętnym płatne rejsy pod żaglami. Korzystała z nich również Norweska Królewska Marynarka Wojenna, szkoląc na pokładzie przyszłych oficerów. Powtórne przekroczenie Atlantyku miało miejsce w 1986 roku z okazji uroczystych obchodów 100 lecia Statuy Wolności w Nowym Jorku, a już szykuje się następne! Tym razem, między początkiem lipca i początkiem września, fregata weźmie udział w regatach Tall Ships Challenge - Great Lakes 2013, organizowanych z okazji 100 rocznicy amerykańsko-brytyjskiej wojny w 1812 roku, która nikomu nic nie przyniosła (oprócz strat w ludziach, jak zawsze).

Przełomowym był dla statku rok 2010, w którym to "Stiftelsen Fullriggern Sørlandet" nawiązał współpracę z kanadyjską prywatną szkołą „West Indian College International”, organizując na pokładzie „Sørlandeta” Class Afloat – klasę pod żaglami. (Poprzedniczką „Sørlandeta” była zbudowana w Szczecinie dla West Indian College barkentyna „Concordia”, która nieszczęśliwie zatonęła w lutym 2010 w silnym szkwale u wybrzeży Brazylii). W szkole tej międzynarodowa młodzież może spędzić kilka semestrów albo nawet zdobyć świadectwo maturalne. Program Class Afloat powstał w 1984 roku, Międzynarodowym Roku Młodzieży pod patronatem ONZ. Jego celem jest popularyzacja idei współuczestnictwa, rozwoju i pokoju, a do udziału w nim zaproszone zostały szkoły z całego swiata.

I to wyjaśnia, dlaczego w Gdyni na maszcie fregaty oprócz wielkiej flagi Norwegii łopotała również (choć duzo mniejsza, to jednak wyraźna) flaga Kanady. Dlatego też na trapie witała gości młodzieżowa, kolorowa załoga, mówiąca wieloma językami świata. Denerwowało to część zwiedzających, nie rozumiejących istoty rzeczy (norweski statek – mają gadać po norwesku!)

Może dlatego nie było wcale tłumów chętnych, aby wejść na pokład, mimo że wstęp był wolny!