19marzec2024     ISSN 2392-1684

Pasażerski statek żeglugi przybrzeżnej „Wanda”

Autor: Andrzej Patro

00 Wanda nb

Waldemar Danielewicz, po wydaniu swojego ostatniego dzieła „Polskie Holowniki Morskie 1920 – 2015”, wspominał mi o dojrzewających planach wydania kolejnej książki. Będzie to encyklopedia „Białej Floty” – czyli wszystkich polskich statków pasażerskich - dużych, małych, a także tych najmniejszych, które kiedykolwiek, zarówno przed jak i po wojnie, woziły pasażerów po portach, po wodach przybrzeżnych, a także w żegludze międzynarodowej.

Pracę nad książką Waldemar Danielewicz rozpoczął już dawno. Wszystkim zainteresowanym wiadomo, że „prawie od zawsze” dokumentuje on historię polskich jednostek pływających i zbiera na ten temat materiały.

Niech więc poniższy artykuł na temat statku pasażerskiego „Wanda” stanie się zwiastunem tego nadzwyczaj potrzebnego, przez wielu od dawna od dawna oczekiwanego dzieła.

_________________________________________________________________________________________________________________________________

W książce Jerzego Micińskiego i Stefana Kolickiego „Pod polską banderą”, wydanej przez Wydawnictwo Morskie w 1962 roku znajduje się rysunek Stefana Kolickiego, pokazujący sylwetkę„Wandy” (poniżej):

 

Parametry statku oraz jego historię cytujemy za Jerzym Micińskim, autorem tekstu:

 „...WANDA, SOER (sygnał rozpoznawczy – przyp. A. Patro)

pasażerski żeglugi przybrzeżnej; kadłub zbudowany prawdopodobnie ok. 1944 r., Waggonfabrik, Gdańsk, statek wykończono 1948 r., Jasnoch i Dąbek, Gdańsk; 50 BRT, 23 NRT; dł.23.6 m, szer. 4.2 m, zan. 1,9 m; motorowiec, 1 silnik Burmeister & Wain Ralpha 4-cyl.,180 KM, 1 śruba, 10 węzłów;  1 pokład, 90 pasażerów, 5 ludzi załogi.

Uwagi: Kadłub drewniany, pochodzenia poniemieckiego; najprawdopodobniej niedokończona jednostka (mały ścigacz?) dla Kriegsmarine, budowa w dzisiejszej Stoczni Północnej.Wykończony w 1948 r. w Gdańsku Stogach przez Warsztaty Zakładu Doskonalenia Rzemiosła (Jasnoch i Dąbek). W 1953 r. przebudowany  przez Gdańską Stocznię Remontową. Eksploatowany przez Żeglugę Gdańską, przeważnie na Zatoce Gdańskiej. W sezonie letnim 1961 r. został detaszowany do obsługi ruchu wycieczkowego w oparciu o małe porty środkowego Wybrzeża...” (Miciński, Kolicki)

Z autorami cytowanej książki miałem okazję spotkać się dwukrotnie. Byłem wtedy młodym człowiekiem zarażonym marynistycznym tematem. Jestem pewien, że to właśnie Pan Jerzy i Pan Stefan ukierunkowali moje zainteresowania i do tej pory marynistyka jest moją pasją. Nadal wszystkie swoje starsze zbiory kataloguję wg powyżej wymienionej książki.

Na forum strony : http://www.zegluga.wroclaw.pl/news.php  Waldemar Danielewicz opublikował już swego czasu rozszerzony opis „Wandy”, z którego uzupełniające fragmety zamieszczamy:

„...ostatni armator: Żegluga Gdańska. Statek budowany jako seryjny ścigacz dla niemieckiej Kriegsmarine w Waggonfabrik, Danzig w 1944 roku. Szkielet kadłuba stalowy, poszycie drewniane. Nie ukończony pozostał na pochylni. Po przejęciu zakładu przez Sowietów zabezpieczony. W 1947 roku ówczesna Stocznia Nr 3 w Gdańsku [dawn. Waggonfabrik ] przekazała statek Żegludze Gdańskiej - Międzykomunalnym Zakładom Komunikacyjnym Trakcji Wodnej w Gdańsku. Te zleciły prywatnej stoczni Jasnoch i Dąbek w Gdańsku przebudowę na statek pasażerski. Budowę ukończono w 1948 roku. Statek pływał po Zatoce Gdańskiej pod nazwą „Wanda”. Od 1949 roku w Żegludze Przybrzeżnej w Gdańsku. W 1953 roku Gdańska Stocznia Remontowa dokonała kolejnej przebudowy statku, po czym trafił on do Polskiej Żeglugi Przybrzeżnej w Gdańsku. Przez rok 1956 w P.P Bydgoska Żegluga na Wiśle, Ekspozytura Gdańsk- Gdynia. Od 1957 roku w P.P Żegluga Gdańska w Gdańsku. Eksploatowany głównie w Ustce. Wycofany w 1967 i dwa lata późnej fizycznie skasowany...”

Dla zainteresowanych wyjaśniam, że tuż po wojnie wymieniona stocznia Jasnoch i Dąbek usytuowana była w tym samym miejscu, w którym aktualnie mieści się Stocznia Rybacka „Spawmet”, w której przebudowywany jest opisywany regularnie przez Nasz Bałtyk „Okoń”.

Fotografie:

1. „Wanda” przed przebudową z pasażerami na Zatoce Gdańskiej - fot. kolekcja Waldemara Danielewicza - zbiór Andrzeja Patro

 

2. „Wanda” – przebudowa na statek pasażerski, 1946 – zbiory Waldemara Danielewicza

 

3. „Wanda” – przebudowa na statek pasażerski, 1946 – zbiory Waldemara Danielewicza

 

4. „Wanda” w Gdyni – zbiory Waldemara Danielewicza

 

5. „Wanda” w Sopocie 1948 – zbiory Waldemara Danielewicza

 

6. „Wanda” na Motławie 1955 – fot. Kazimierz Parell – zbiory Waldemara Danielewicza

 

7. „Wanda” w Ustce - fot. zbiór Janusz Fąfara

 

8. „Wanda” po przebudowie z pasażerami w porcie Gdańsk - fot. kolekcja Waldemara Danielewicza - zbiór Andrzeja Patro

 

9. „Wanda” w Ustce wg fotografii barwnej A. Stelmacha - pocztówka ZG Ruch 1966 - kolekcja Andrzeja Patro

 

Fotografia tytułowa: „Wanda” – Pozdrowienia z nad morza! –pocztówka – zbiory Waldemara Danielewicza

Opracowanie: Andrzej Patro , Rumia, 22 marca 2017

 

Udostępnij na:

Submit to FacebookSubmit to Twitter

Sylwetki statków