19kwiecień2024 ISSN 2392-1684

: Post 14 marzec 2014; Odsłony: 2115

Współpracujący z nami autor, pan Michał Sikora, jest rodowitym gdynianinem. Tu się urodził w 1934 roku, tu dorastał i tu spędził całe życie. Miasto zna więc od podszewki. Publikuje artykuły o Gdyni i Pomorzu na własnym blogu „Gdynia - w której żyję”, z którego pochodzi również poniższy tekst, wzbogacony zdjęciami autora i uzupełniony zdjęciem tytułowym

Piąty krzyż

Od lat nad śródmieściem i portem w Gdyni góruje krzyż. Ustawiono go na Kamiennej Górze, która w tym miejscu wznosi się na 52 m n.p.m. Sprawia to, że krzyż widoczny jest z różnych punktów Śródmieścia, a także z portu i zatoki.

Jak podaje K. Małkowski w swoim „Bedekerze Gdyńskim” (wydanie z 1995 roku), obecny krzyż to już piąty w tym miejscu. Pierwszy krzyż stanął tu w 1931 roku, gdy podjęto starania o zlokalizowanie tu Bazyliki Morskiej. Jak wiadomo, bazylika w tym miejscu nie powstała, a krzyż usunęli Niemcy po zajęciu naszego miasta w 1939 roku.

Tuż po wojnie krzyż na Kamiennej Górze przywrócono. Stał on tu do wczesnych lat 60. ubiegłego wieku. K. Małkowski podaje błędnie, że usunięcie krzyża przez ówczesne władze nastąpiło w 1961 roku. Dysponuję zdjęciami, z których jednoznacznie wynika, że jeszcze w 1963 roku latem (zdjęcie nr 1) krzyż stał na swoim miejscu. Natomiast na zdjęciach z 1967 roku (zdjęcie nr 2) krzyża już nie ma, a w jego miejscu stoi wieża triangulacyjna. Zapewne to ten obiekt miał uzasadnić konieczność usunięcia krzyża. Tak więc krzyż usunięto między 1963 a 1967 rokiem. Bliższej daty nie udało mi się ustalić. Wiadomo natomiast, kto w tych latach rządził w Gdyni i kogo mógł ów krzyż razić... Czy była to inicjatywa miejscowych „wodzów”, czy wykonywali oni jedynie polecenia władz wyższego szczebla? Nie wiadomo też, kto fizycznie krzyż usunął. K. Małkowski podaje tylko, że ów drewniany krzyż spiłowano. Jakie były jego dalsze losy, również nie wiadomo...

Wiadomo natomiast, że nowy krzyż stanął w tym miejscu już po tzw. transformacji ustrojowej i był to krzyż drewniany. Krzyż obecny, metalowy, wykonany w Stoczni Remontowej „Nauta”, stanął tu ponownie jesienią 1993 roku, a poświęcony został przez arcybiskupa Gocłowskiego 3 maja 1994 roku. Wydarzeniu temu, i słusznie, towarzyszyła uroczysta celebra. Wzięły w niej udział liczne delegacje ówczesnych oficjeli. Była także obecna kompania honorowa Marynarki Wojennej i orkiestra Marynarki Wojennej.

Obecny krzyż ma wysokość 25 metrów i waży około 25 ton. W nocy jest oświetlony, widoczny jest z morza i z miasta. Ze względu na solidność wykonania i użyte materiały powinien przetrwać nad Gdynią przez długie lata.

Zdjęcie nr 1, zrobione latem 1963 roku:

nr1 P1260700