Kuriozalny przewodnik po Gdyni. Część 2.

Współpracujący z nami autor, pan Michał Sikora, jest rodowitym gdynianinem. Tu się urodził w 1934 roku, tu dorastał i tu spędził całe życie. Miasto zna więc od podszewki. Publikuje artykuły o Gdyni i Pomorzu na własnym blogu „Gdynia - w której żyję”, z którego pochodzi również poniższy tekst.

Kuriozalny przewodnik po Gdyni. Część 2.

Kilka stron dalej, w rymowanym przewodniku po Gdyni (część 1), znajdujemy informację o starym dębie rosnącym na ul. Portowej.

Na ulicy Portowej stoi w środku miasta

Prastary dąb, rówieśnik królów z rodu Piasta,

Lecz tradycja z późniejszych wypadków zrodzona

Dała mu piękne miano "Dąb Napoleona"

Gdyż podanie, jakoby na faktach oparte,

Twierdzi, że pod tym drzewem siedział Bonaparte.

Dalej przewodnik prowadzi nas tak zwaną Szosą Gdańską (obecną ul. Morską) na Grabówek. Tu uwaga autora koncentruje się głównie na gmachach szkolnych, a kończy się sugestią, aby utworzyć w Gdyni Morską Akademię Handlową, która kształciłaby kadry dla gospodarki morskiej. Sugeruje też, by zabudowania Etapu Emigracyjnego (więcej o emigracji pisałem tu i tutaj) przekształcić w uniwersytet.

Dziś nie ma emigracji, i obóz wspaniały

Mógłby uniwersytet pomieścić tu cały.

Dla podniesienia bowiem autorytetu

Nauki polskiej brak nam uniwersytetu...

Zaś nieco niżej – strofy będące rodzajem ody do morza:

O morze! Coś widziało z fal srebrzystych szczytów

Mordowanie lechickich bratnich Obodrytów!...

Morze! Którego wielkie przepaściste wody

Widziały, jak ginęły Wenedów narody!...

O morze dzielnych Rugian, Świętowida dzieci!

Prastare, prasłowiańskie od dawnych stuleci,

Którego wierne fale obmywały miasta

Pomorskie,zwojowane przez potomków Piasta!...

O morze Świętopełków! Kaszubskich włodarzy,

Których duch u ujścia Wisły stoi wciąż na straży...

(...)

O morze nasze! Razem z Polską wyzwolone!

Zawsze i wszędzie bądź nam wiecznie pochwalone!

(...)

Morze naszych praojców! Twoje wody czyste

Dzisiaj nam również drogie jak łany Ojczyste...

Niżej znajdujemy cały rozdział zatytułowany "Orłowo Morskie", który jest w znacznym stopniu powtórzeniem wcześniejszej broszury Winogrodzkiego pod tym samym tytułem. Wspominam o tym rozdziale z tego względu, że znaleźć w nim można liczne zdjęcia z dawnego Orłowa, a i sam tekst jest interesujący.

Strony od 41 - a więc prawie połowa przewodnika – autor przeznacza na prezentacje gdyńskiego portu. Poza unikalnymi zdjęciami obiektów portu znajduje się tu również mało znane zdjęcie "Daru Pomorza" - wykonane z lotu ptaka, w momencie gdy "biała fregata" mija "główki" portowych falochronów i wyrusza w swój jedyny rejs dookoła świata (16 września 1934 roku).

Znajdujemy tu również zdjęcie m/s "Pułaskiego", jednego z naszych ówczesnych transatlantyckich, "pasażerów", na tle Dworca Morskiego. Niejako przy okazji, autor przytacza szczegółowy opis uroczystego otwarcia tego obiektu, które miało miejsce 8 grudnia 1933 roku. Znaleźć tu można zdjęcia tablic pamiątkowych ku czci Marszałka Piłsudskiego i prezydenta RP Ignacego Mościckiego. Zdjęcia te są bardzo cenne, bowiem w czasie wojny hitlerowcy zdemontowali te tablice i odtąd wszelki ślad po nich zaginął.

Znaleźć tu można – nieco dalej – kilka strof poświęconych Stefanowi Żeromskiemu oraz fotografię tablicy ku jego czci.

Natomiast na końcu przewodnika znajduje się patriotyczna oda do Polski, której obszerne fragmenty przytaczam:

Rozdarta na trzy części, lecz nadzieją święta,

W długich walkach o wolność na nowo poczęta,

Zrodzona krwawej śmierci milionowym tchnieniem,

O Polsko zmartwychwstała! Bądź świata sumieniem!...

Ty, któraś śmierci ciemną zwalczyła mogiłę,

Musisz znaleźć swe światło i swej prawdy siłę!...

Musisz znaleźć swą gwiazdę wśród mrocznych bezdroży,

Aby u nas zawsze panował Duch Boży!...

Ojczyzno! Niech Twej pracy urok wszędzie słynie

Błogosławiony w każdej słowiańskiej rodzinie

Jako wzór, gdzie uczciwość i prawda się mieści,

Gdzie wyrosły wśród bólu nowe życia treści...

Ojczyzno! W snach wyczuta!... w marzeniach wyśniona!...

Polonia Restituta!...Polsko odrodzona!...

Po tych wzniosłych słowach pozostaje mi tylko jedna refleksja, ta mianowicie, że wobec niemożności zaprezentowania w krótkim tekście i wartości całego przewodnika, należałoby się zastanowić nad wydaniem reprintu, przy okazji kolejnej okrągłej rocznicy urodzin naszego miasta. Dla Gdynian i nie tylko, był by to niebanalny prezent.

Jeżeli ktoś coś wie na temat 3 i 4 części przewodnika to prosiłbym o wiadomość w komentarzach.

© Michał Sikora, 3 czerwca 2012

Tytul: „Historyczny stary dąb” na ulicy Portowej, „Morze”, lipiec 1937, skan- Antoni Dubowicz

http://gdyniawktorejzyje.blogspot.de/2012/05/kuriozalny-przewodnik-po-gdyni-czesc-1.html

http://gdyniawktorejzyje.blogspot.de/2012/06/kuriozalny-przewodnik-po-gdyni-czesc-2.html

Udostępnij na: