28marzec2024     ISSN 2392-1684

Stocznia im. Komuny Paryskiej w Gdyni w rysunkach Antoniego Suchanka

Suchanek aDSC0135

Antoni Suchanek, jeden z najwybitniejszych, jeśli nie „ten” marynista polski,  urodził się 27 kwietnia 1901 roku. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Józefa Mehoffera i Teodora Axentowicza, kontynuował naukę w Wiedniu i Monachium, utrzymywał artystyczne kontakty z Leonem Wyczółkowskim i Antonim Pocajłowiczem. Morze odkrył dla siebie już w latach 20, w lecie wyruszał regularnie do Orłowa. Przypomina o tym dzisiaj ławeczka z siedzącym na niej, malującym artystą (z brązu). Już w 1928 roku wprowadził do malarstwa polskiego tematykę stoczniową. Nurt ten kontynuował po wojnie, gdy w 1946 roku wysłany został przez Ministerstwo Żeglugi i Handlu oraz Ministerstwo Kultury i Sztuki z misją artystyczną na Wybrzeże. Zamieszkał w Orłowie, był jednym z założycieli Grupy Polskich Marynistów Plastyków. Krajobrazy portowo-stoczniowe utrwalał w latach 1950-1952; wtedy to powstał na plenerach w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie cykl rysunków „Stocznia buduje”. Współpracował też z czasopismami morskimi, ilustrując artykuły w „Morzu” i „Młodym Żeglarzu”. W swoim dorobku marynistycznym ma również udział w projektowaniu wystroju plastycznego kilku statków czy też ilustracje do książki Sławomira Siereckiego „Strażnicy morza”. Artysta zmarł w Gdyni 19 listopada 1982 roku.

W Naszym Bałtyku przedstawialiśmy już prace Antoniego Suchanka. W maju 1960 roku ukazał się album „Stocznia Gdańska w szkicach Antoniego Suchanka” ( https://www.naszbaltyk.com/wszystkie-kategorie/historia-artykuly/3786-stocznia-gdanska-w-szkicach-antoniego-suchanka ), w 1968 roku kilka Jego prac zamieszczonych było w broszurze reklamowej, wydanej z okazji „15 lat działalności Zjednoczenia Morskich Stoczni Remontowych” ( https://www.naszbaltyk.com/wszystkie-kategorie/historia-artykuly/3997-15-lat-zjednoczenia-morskich-stoczni-remontowych-zmsr-broszura-z-roku-1968.html )

Dziś, dokładnie w 120 rocznicę Jego urodzin, mamy zaszczyt i przyjemność pokazać Wam odkryte przez nas unikatowe wydawnictwo, zatytułowane „Stocznia im. Komuny Paryskiej w Gdyni  – 10 plansz A. Suchanka”. W dużej teczce znajduje się 10 rysunków o wymiarach 22,4 x 29,8 cm, przyklejonych górnym brzegiem do kartonowych arkuszy o wymiarach 29,9 x 38,3 cm. Nie ma niestety żadnej informacji o wydawcy, drukarni, nakładzie. Do plansz dołożona jest jedna strona z informacją o działalności stoczni, a także ze spisem reprodukcji, nie przypisanych jednak do konkretnego rysunku (nie są one ani opisane ani numerowane). Pozostaje więc pewien margines błędu w prawidłowym zaszeregowaniu rysunków i opisów.

Spis reprodukcji:

  1. Drobnicowiec 900 tdw. - montaż dna
  2. Drobnicowiec 900 tdw. - montaż śródokręcia
  3. Drobnicowiec 900 tdw. - montaż sekcji rufowej
  4. Drobnicowiec 900 tdw. - montaż dziobu
  5. Drobnicowiec 900 tdw. - przed wodowaniem
  6. Drobnicowiec 900 tdw. – w basenie wyposażeniowym
  7. Drobnicowiec m/s „Dzierżyński” – odbudowa w doku
  8. Dok pływający
  9. Podnośnik – dokowanie jedn. z pontonów ze statkiem
  10. Fragment prac dokowych.

Datę wydania można określić jedynie na podstawie dedukcji. Szczególnie istotne są przy tym dwie informacje zawarte w tekście, o zbudowaniu 35 drobnicowców 900 tdw. i będącej w toku odbudowie drobnicowca m/s „Dzierżyński”.

Wspomniana seria statków 900 tdw. dotyczy typu B-53/I. Pierwsza jednostka o nazwie „Melitpol”, budowana dla Związku Radzieckiego, została zwodowana 29 sierpnia 1951. 35 takich statków zbudowano w  latach 1952 – 1956. Ostatnim był „Sopot”, rzekomo dla Polskiej Żeglugi Morskiej, który podniósł polską banderę wyłącznie po to, by popłynąć do Chin i tam już pozostać (w ten sposób omijało się nałożone na komunistyczne Chiny światowe embargo) „Sopot” przekazano armatorowi 31 marca 1956 roku.

Odbudowę wydobytego z dna morza niemieckiego statku „Seeburg”, nazwanego „Dzierżyński”, przeprowadzano w Gdyni w 1956 roku. Kiedy dokładnie statek zszedł z doku, nie wiadomo. Biorąc jednak pod uwagę, że już w czerwcu 1956 roku uruchomiono w Gdyni budowę blokową parowych trawlerów rybackich, których w chwili wydania albumu jeszcze nie budowano, wnosić można, że rysunki Antoniego Suchanka powstać musiały wcześniej.

Datę wydania określić więc należy na drugi kwartał 1956 roku.

Mam nadzieję, że publikacja ta sprawi Wam wiele radości. My dumni jesteśmy, mogąc ją tutaj zaprezentować. Nigdy i nigdzie nie spotkaliśmy się z tymi rysunkami i z tym wydawnictwem, żadne ze znanych nam źródeł o nim nie wspomina.

Jeszcze raz 10 plansz z rysunkami Antoniego Suchanka (w całości, razem z kartonem)

Tekst i skany: © Antoni Dubowicz 2021 

Udostępnij na:

Submit to FacebookSubmit to Twitter

Dodaj komentarz

Kod antyspamowy
Odśwież