Latarnia morska - Rozewie
- Post 10 kwiecień 2013
- Odsłony: 10605
Latarnia Morska Rozewie to latarnia morska na polskim wybrzeżu Bałtyku, położona na przylądku Rozewie.
Latarnia znajduje się pomiędzy Latarnią Morską Stilo, a Latarnią Morską Jastarnia. Latarnia morska Rozewie ma największy zasięg nominalny ze wszystkich latarni polskiego wybrzeża. Latarnia Morska Rozewie położona jest przy ulicy Leona Wzorka 1 w Rozewiu. Jest administrowana przez Urząd Morski w Gdyni i udostępniono ją do zwiedzania. Latarnia nosi imię Stefana Żeromskiego.
Istnieją dwie latarnie: stara i nowa. Nazwy: stara i nowa latarnia nie są jednoznaczne i są błędnie używane zamiennie do obu rozewskich latarni. Przyczyniła się do tego skomplikowana historia budowy i modernizacji dwóch rozewskich latarni, oraz okres, w którym obie latarnie świeciły równocześnie ("stara latarnia" – to czynna do dziś latarnia z 1822 roku, poddana dwóm istotnym modernizacjom w: 1910 roku i w 1978 roku).
Z latarnią związana jest legenda, budowana przez latarnika Leona Wzorka o tym, że Stefan Żeromski pisał tu powieść "Wiatr od morza". Stefan Żeromski faktycznie zwiedził rozewską latarnię, ale powieść powstała w Warszawie.
Z latarnią związana jest rodzina Wzorków. Leon Wzorek pracował tu w latach 1920-1939. W latach 1945-1975 służbę latarnika pełnił jego brat, Władysław, a po nim jego syn, Zbigniew, który zaczął pracować w 1975 roku, a na emeryturę przeszedł w 1980 roku.
Na latarni Rozewie znajduje się jedna z jedenastu stacji brzegowych na polskim wybrzeżu systemu AIS-PL projektu HELCOM, który umożliwia automatyczne monitorowanie ruchu statków w strefie przybrzeżnej. Antena stacji na Rozewiu ma wysokość 85 metrów.
Obecnie w latarni mieści się muzeum latarnictwa, które jest filią Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. W muzeum znajduje się stary reflektor latarni Stilo z soczewką Fresnela (reflektor tego typu działał w latarni na Rozewiu przed jej podwyższeniem i nadal można go zobaczyć w latarni), światła nawigacyjne oraz modele dawnych latarń począwszy od starożytnej latarni na wyspie Faros.
Na ścianie wieży wisi tablica upamiętniająca Leona Wzorka, latarnika, który we wrześniu 1939 pozostał na posterunku mimo nadchodzących Niemców. 11 września 1939 został przez Niemców aresztowany i rozstrzelany w Piaśnicy.
W sąsiednim budynku z ceglanym kominem mieści się stara maszynownia z lokomobilą stałą, generatorami prądotwórczymi, sprężarką i tablicami rozdzielczymi (dostępna dla zwiedzających latarnię), a w pobliżu latarni rozmieszczone są znaki nawigacyjne. Stojące na odludziu latarnie musiały być niezależne, dlatego miały własny generator prądu. Maszyna parowa napędzająca prądnice również napędzała kompresory: sprężone powietrze w mgielne dni uruchamiało buczki w pobliskiej syrenowni. Latarnik często ze swą rodziną musiał być samowystarczalny, stąd obok latarni znajduje się budynek wędzarni i jednocześnie piekarni.
W latarni znajduje się tablica poświęcona Stefanowi Żeromskiemu, a obok latarni mały pomnik – popiersie pisarza.
Dane techniczne latarni (czynna / nieczynna)
Nieczynna latarnia
tzw. "nowa" latarnia
Położenie: 54°49 N 18°20 E
Wysokość wieży: około 21 m
Wysokość światła: około 72 m n.p.m.
Czynna latarnia:
tzw. "stara" latarnia
Położenie: 54°49'54" N 18°20'20" E
Wysokość wieży: 32,7 m
Wysokość światła: 83 m n.p.m.
Zasięg nominalny światła: 26 Mm (48,2 km)
Charakterystyka światła: Błyskowe, skrót międzynarodowy: FI
Światło: 0,1 s
Przerwa: 2,9 s
Okres: 3 s
Adres:
84-104 Jastrzębia Góra, ul. Leona Wzorka 1