172 / Chcemy kolonij dla Polski / Raport Van Zeelanda a kolonie
- Post 11 marzec 2018
- Odsłony: 1725
Miesięcznik MORZE ukazywał się od listopada 1924 roku nakładem Ligi Morskiej i Rzecznej LMiR), powstałej 27 kwietnia 1924 roku z przekształcenia Ligi Żeglugi Polskiej.
W październiku 1930 LMiR przekształciła się w Ligę Morską i Kolonialną (LMK). Co za tym idzie, zmienił się profil pisma. W roku 1938 sprawy kolonialne – w tym oczywiście żądania kolonii dla Polski – stały się tematem naczelnym wydawnictwa.
Tak było również w marcu 1938. Dziś przypomnijmy sobie dwa artykuły. Pierwszy to napisana z okazji organizowanych właśnie na terenie całego kraju przez Ligę Morską i Kolonialną „Dni Kolonialnych”, mających odbyć się w dniach od 7 do 13 kwietnia.
„…Protektorat nad Dniami Kolonialnymi objął gen. broni Kazimierz Sosnkowski, na czele głównego komitetu wykonawczego stanął gen. bryg. Stanisław Kwaśniewski…
… W uroczystościach tych nie może zabraknąć ani jednego człowieka organizacji, w uroczystościach tych muszą wziąć udział nawet ludzie, stojący jeszcze poza szeregami naszej organizacji, ale którym na sercu leży pomyślna przyszłość Polski…” - pisał autor J.L (nazwisko znane redakcji)
Przypomina Wam to coś?
Pozostając w temacie Kolonie a sprawa Polska, przeczytajmy uważnie tekst K. Jeziorańskiego „Raport Van Zeelanda a kolonie”.
„… Jak wiemy, sprawa surowcowa została wniesiona pod obrady Ligi Narodów. Byliśmy świadkami na ostatnim Zgromadzeniu i w Komisji Surowcowej Ligi dyskusji nad sprawiedliwym podziałem surowców … Przypomnijmy, że raport, ogłoszony przez te komisje, wykluczał zmiany terytorialne w kolonialnym stanie posiadania… Te dyskusje … spotkały się … z surową krytyką przedstawiciela Polski min. Komarnickiego … Znaczenie problemu kolonialnego, podkreślone wielokrotnie przez Polskę, jest wielkie, czego przykład mamy w raporcie van Zeelanda … Oto w kwietniu roku ubiegłego, rządy brytyjski i francuski … zwróciły się do ówczesnego premiera belgijskiego van Zeelanda … z prośbą o przeprowadzenie osobistej ankiety co do możliwości uzyskania powszechnego zmniejszenia przeszkód w handlu międzynarodowym …
Losy raportu „…śledzić będziemy z tym większym natężeniem, ze wołanie o zaspokojenie naszych potrzeb kolonialnych jest coraz uporczywsze…” – pisze autor – „…Wołanie to słyszymy już nie tylko w społeczeństwie, odzywa się ono i w organizmie reprezentującym cały naród – w Sejmie… Oto na posiedzeniu Komisji budżetowej Sejmu … czytamy, że „w batalii o rozdział kolonij żywotne potrzeby narodu polskiego muszą być uhonorowane…”
Gdybyście zastanawiali się, kiedy zaczęliśmy powstawać z kolan i wygrywać kolejne batalie przeciwko całemu światu – to może właśnie wtedy?
Wewnętrzna strona okładki przedstawia obrazki z Birmy, prowincji Indii Angielskich.
Opracowanie i skan: Antoni Dubowicz, marzec 2018
Udostępnij na:
