Port Ustka

Port Ustka – port morski nad Morzem Bałtyckim w ujściu rzeki Słupi w mieście Ustka w woj. pomorskim. Port obsługuje głównie statki turystyczne i jednostki sportowe.

Port w Ustce był sercem wsi rybackiej powstałej tu już w średniowieczu. Tereny wokół niego zabudowywano nieprzerwanie od połowy XIV wieku. Na szczególną uwagę zasługuje budynek z wieżyczkami, typowy dla okresu secesji (przełom XIX i XX w.), w którym obecni znajduje się siedziba urzędu celnego - co ciekawe mieściła się tam również przed wojną. Warto też przyjrzeć się budynkowi z czerwonej cegły, usytuowanemu przy obecnej ulicy Zaruskiego - jest to jeden z najstarszych spichlerzy portowych. Służył do przechowywania ziarna wywożonego żaglowcami i parowcami do krajów skandynawskich, angielskich i zachodnioniemieckich. Niewątpliwie jednak największą atrakcją usteckiego portu są mola - wschodnie i zachodnie - które obecny kształt zyskały na przełomie XIX i XX wieku. Wcześniej mola zbudowane były z drewnianych skrzyń wypełnionych kamieniami. Wejście do portu było bardzo wąskie, z zachodu kończyło się w miejscu gdzie znajduje się ostroga helska (pomiędzy obecnymi molami). Klimat tamtejszego portu tworzyły liczne karczmy, których w XVIII wieku było aż sześć - liczba imponująca, ponieważ Ustka liczyła wtedy 50 mieszkańców. Również obecnie turyści często są świadkami wpływania do portu dużych jednostek wojskowych i pasażerskich. Długi ciąg spacerowy wzdłuż kanału portowego pozwala zajrzeć na pokłady kutrów i jachtów morskich. A liczne w porcie tawerny i smażalnie wciąż pozwalają zachować klimat portowego miasteczka.

 Falochrony w wejściu do usteckiego portu zaczęto budować już po 1337 roku, po podpisaniu umowy ze Święcami. Jednak na tym pierwszym etapie sam rozładunek i załadunek statków odbywał się w przystani, w Słupsku. Przeciągano tam statki rzeką Słupią.

Powstały falochrony o długości ok. 53 m. W 1419 roku falochrony przedłużono o 40 m. Była to konstrukcja z kaszyc ustalanych na miejscu przez drewniane pale. Pobudowano też wtedy drewniane wzmocnienia brzegu kanału rzeki; zachodni brzeg wzmocniono na 280 m, wschodni wzmocniono na 320 m. Aby uzyskać należytą głębokość wejścia do rzeki właśnie te mola stanowiły przedłużenie konstrukcyjne umocnień brzegowych. Najważniejszą jednak częścią inwestycji były ścieżki na obu stronach rzeki Słupi, służące ludziom do ciągnięcia jednostek od morza do Słupska. W Słupsku była przystań, tu statki rozładowywano (najpierw ze względu na zanurzenie były to: szkuty i krajery). Ze źródeł wynika, że przestano ciągnąć po rzece łodzie (statki o małym zanurzeniu) dopiero w XVI w., jakkolwiek nie przestano spławiać Słupią np.: drewna. Port w Ustce przechodził swoje ciężkie chwile, bez obsługi bądź z minimalną obsługą statków, co i rusz niszczone przez sztormy falochrony. Powodem tego był brak funduszy miejskich na zainwestowanie w należytą drogę wodną i zainwestowanie w urządzenia portowe. W 1759 roku następuje całkowite rozmycie falochronów. Decyzją Fryderyka Wilhelma II następuje odbudowa portu w połowie XVIII wieku. Pobudowano palisadę na brzegu wschodnim oraz umocnienie na brzegu zachodnim.

Faktyczną, dającą wymierne efekty, rozbudowę portu podjęto dopiero w latach 1809-10. Nastąpiła odbudowa falochronu wschodniego do 53 m, przy pomocy kaszyc. Odbudowano i wzmocniono prawy brzeg Słupi stykający się z nasadą falochronu. W latach 1818-20 wydłużono falochron do 76 m, naprawiono wschodni brzeg Słupi.
Dopiero przejście portu pod administrację państwową 22 grudnia 1831 i tym samym finansowanie całkowite wszelkich prac przez skarb państwa powoduje zapoczątkowanie robót już w 1834 r. W latach 1834-63 wydano na inwestycje 600 000 marek – tyle kosztował 1. etap rozbudowy portu.
Drugi etap rozbudowy portu w Ustce ma miejsce w latach 1864-1903. Najważniejszymi sprawami remontowymi było zapewnienie nieustannego pogłębiania portu i budowa masywnych falochronów, odpornych na sztormy.
Światło nawigacyjne w porcie jest od 1871 r., jest to latarnia naftowa (później z soczewką Fresnela) wciągana na maszt, przy stacji pilotów. Podlegało to światło ciągłym modyfikacjom, latarnia morska z białym światłem, na wys. 11,2 m, emitowała już białe światło przerywane od 1904 roku.
W ciągu tych lat do 1945 roku przeprowadzono jedynie kosmetyczne prace przy urządzeniach w porcie. Były plany rozbudowy portu w Ustce, nawet podjęto już pierwsze roboty, np. budowa mola. Niemcy jednak zarzucili przedsięwzięcie budowy wielkiego portu w Ustce, po zdobyciu Gdańska w 1939 roku.
W 1961 roku Minister Żeglugi formalnie ustanowił port morski w Ustce.

Szczegółowe dane Portu Ustka :
Szerokość geograficzna 54°35' N
Długość geograficzna 16°52' E
Maksymalna długość 58 m
Maksymalna szerokość 11,5 m

Długość nabrzeży:
Nabrzeże Długość [m]
Pilotowe 155,5
Kołobrzeskie 310,5
Słupskie 176,5
Lęborskie 199
Jachtowe 56,6
Swarzewskie 78
Oksywskie 120
Karwińskie 166
Rozewskie 215
Władysławowskie 186
Darłowskie 163
Łebskie 55
Elbląskie 111
Puckie 56,2
Sopockie 98,6
Helskie 156
Falochron Wschodni 303
Głowica - wsch. 16
Falochron Zachodni 420
Głowica - zach. 14
Ostroga Helska 100

Udostępnij na: